🥃 Scotch Whisky (İskoç Viskisi)

🔎 Kısaca: Scotch Whisky Nedir?

Scotch, İskoçya'da üretilen, en az 3 yıl meşe fıçılarda olgunlaştırılan ve belirli yasal üretim kurallarına uyan bir viski türüdür. "Whisky" yazımında "e" harfi yoktur (İskoç usulü). Sert, isli veya kuru tat profiliyle tanınır ve dünya viski standartlarını belirleyen köklü bir mirasa sahiptir.

🗺️ Tarihçe

• İskoçya'da viski üretimi 1400'lü yıllara dayanır.
  
  

• 1800'lerde endüstrileşme ve vergi yasaları sayesinde dünya pazarına açıldı.
  
  

• 1900’lerde blended viskiler yaygınlaştı, 2000’lerde ise single malt viskiler yeniden değer kazandı.
  
  

• Bugün İskoçya’da 130’dan fazla damıtımevi bulunur.
  
  

⚙️ Üretim Süreci

🧾 Temel Malzemeler:

• Maltlanmış arpa (malt whisky için)
  
  

• Su (genellikle dağ kaynaklarından)
  
  

• Mayalar
  
  

• Blended türlerde mısır veya buğday (grain whisky için)
  
  

🔥 Damıtma:

• Genellikle 2 kez damıtılır (Irish whiskey'den farkı budur)
  
  

• Geleneksel bakır imbik (pot still) veya column still kullanılır
  
  

🛢️ Olgunlaştırma:

• En az 3 yıl meşe fıçılarda (çoğunlukla eski bourbon veya sherry fıçısı)
  
  

• İsli (peaty) tat profili için turba ateşiyle kurutulan maltlar kullanılabilir
  
  

🧪 Ana Türler

1. Single Malt Scotch

• %100 maltlanmış arpa, tek bir damıtımevinde üretilir
  
  

• En prestijli tür olarak kabul edilir
  
  

• Örnek: Glenfiddich 12, Macallan 18
  
  

2. Single Grain Scotch

• Bir damıtımevinde ancak malt dışı tahıllar da kullanılarak üretilir
  
  

• Daha hafif ve nötr tat profili
  
  

3. Blended Scotch

• En yaygın türdür
  
  

• Birden fazla malt ve grain viskinin harmanlanmasıyla elde edilir
  
  

• Örnek: Johnnie Walker Red/Black, Chivas Regal 12
  
  

4. Blended Malt Scotch

• Sadece farklı damıtımevlerinden gelen malt viskilerin karışımı
  
  

• Grain viski içermez
  
  

• Örnek: Monkey Shoulder
  
  

5. Blended Grain Scotch

• Farklı damıtımevlerinden gelen grain viskilerin karışımı
  
  

🗺️ İskoçya Viski Bölgeleri

İskoçya, bölgesel özellikleriyle öne çıkar. Her bölge kendine özgü tatlar sunar:

Bölge

Özellikler

Örnek Damıtımevleri

Speyside

Tatlı, meyvemsi, hafif baharat

Macallan, Glenlivet, Glenfiddich

Highlands

Çeşitli tatlar: çiçeksi, baharatlı, yoğun

Dalmore, Oban, Glenmorangie

Islay

Yoğun isli, turba aromalı, deniz esintili

Laphroaig, Ardbeg, Lagavulin

Lowlands

Hafif, çiçeksi, narin

Auchentoshan, Glenkinchie

Campbeltown

Zengin, yağlı, deniz ürünleri tadı

Springbank, Glen Scotia

Islands

(Gayriresmi bölge) İsli ve deniz etkili

Talisker, Highland Park

🍯 Tat Profili

Tat Özelliği

Açıklama

İsli / Turba

Özellikle Islay bölgesinde baskındır (yoğun dumansı tat)

Vanilya & Meşe

Bourbon fıçılarından gelen yumuşak notalar

Kuru Meyve

Sherry fıçılarında olgunlaşan viskilerde yaygındır

Baharat

Highland viskilerinde öne çıkar

Deniz & Tuz

Islay ve Islands bölgelerinde belirgin

🏭 Önemli Markalar ve Damıtımevleri

Marka / Damıtımevi

Bilgi

Glenfiddich

En çok satan single malt. Tatlı, meyvemsi.

Macallan

Sherry fıçılarında olgunlaştırılır. Lüks.

Lagavulin

Islay bölgesinden, yoğun turbalı ve isli

Laphroaig

Tıbbi ve yosun benzeri isli karakter

Glenmorangie

Highland viskisi, narin ve kompleks

Talisker

Isle of Skye’dan, baharatlı ve tuzlu

Chivas Regal

Dünyaca ünlü blended scotch

Johnnie Walker

En popüler blended marka, Red'den Blue'ya kadar çeşitler

🍸 Kokteyllerde Kullanımı

• Rob Roy – İskoç versiyonu Manhattan’ın: Scotch + kırmızı vermut + Angostura
  
  

• Blood and Sand – Portakal suyu, kiraz likörü ve kırmızı vermut ile
  
  

• Rusty Nail – Scotch + Drambuie (ballı İskoç likörü)
  
  

• Penicillin – Islay Scotch + zencefil şurubu + limon suyu